บทนำ

ในงานก่อสร้างทั่วไป เรามักให้ความสำคัญกับขั้นตอนการออกแบบและการควบคุมระหว่างการก่อสร้าง แต่กลับละเลย ขั้นตอนสุดท้าย ที่มีผลกระทบต่อการใช้งานจริงในระยะยาว นั่นคือการทำ As-Built Survey หรือการสำรวจโครงสร้างหลังสร้างเสร็จ เพื่อยืนยันว่าโครงสร้างที่ก่อสร้างขึ้น ตรงตามแบบ หรือไม่ การบันทึกข้อมูลนี้อย่างถูกต้องและครบถ้วนสามารถป้องกันปัญหาในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

As-Built Survey คืออะไร?

As-Built Survey คือการเก็บข้อมูลตำแหน่งและระดับของโครงสร้างจริงที่ก่อสร้างเสร็จแล้ว เพื่อเปรียบเทียบกับแบบแปลนเดิม และจัดทำเป็นแบบ As-Built Drawing หรือแผนผังปรับปรุงหลังการก่อสร้าง โดยมักใช้กล้องสำรวจ (เช่น Total Station หรือ GNSS) ในการวัดค่าพิกัด XYZ เพื่อบันทึกตำแหน่งที่แท้จริงขององค์ประกอบในโครงการ

ทำไม As-Built Survey จึงสำคัญ?

• ยืนยันความถูกต้องของงาน: ตรวจสอบว่าโครงสร้างถูกสร้างตรงตำแหน่งและระดับที่ถูกต้อง
• ใช้เป็นหลักฐานการส่งมอบงาน: เป็นเอกสารประกอบการตรวจรับงานจากผู้รับเหมา
• ใช้วางแผนงานต่อเนื่อง: เช่น การต่อเติม งานระบบ หรือการซ่อมแซมในอนาคต
• ป้องกันปัญหาจากการวางระบบไม่ตรงตำแหน่ง: โดยเฉพาะท่อใต้ดิน, สายไฟ, งานผนัง ฯลฯ
• รองรับการจัดเก็บในระบบ BIM / GIS: เพื่อใช้ในการบริหารจัดการอาคารและสิ่งปลูกสร้างระยะยาว

ตัวอย่างงานที่ต้องทำ As-Built Survey

ขั้นตอนการทำ As-Built Survey

1. เตรียมแบบก่อสร้างที่ใช้จริง (As-Design Drawing): เพื่อนำมาเปรียบเทียบกับสิ่งที่สร้างจริง
2. ใช้กล้องสำรวจเก็บพิกัดโครงสร้างจริง: เช่น Total Station หรือ GNSS RTK
3. เปรียบเทียบกับแบบเดิม: ใช้ CAD หรือ Civil 3D เพื่อวิเคราะห์ความคลาดเคลื่อน
4. จัดทำแบบ As-Built Drawing: วาดใหม่หรืออัปเดตจากแบบเดิม
5. จัดเก็บและส่งมอบข้อมูล: พร้อมแนบรายงานผลการตรวจสอบ

ข้อผิดพลาดที่เกิดจากการละเลย As-Built

• วางระบบทับซ้อนกัน เช่น ท่อชนท่อ หรือเสาชนเสา
• ซ่อมแซมยาก เพราะไม่มีข้อมูลตำแหน่งโครงสร้างเดิม
• ไม่สามารถตรวจสอบความคลาดเคลื่อนจากแบบได้ทัน
• ปัญหาในการขออนุญาตหรือส่งมอบกับหน่วยงานรัฐ

สรุป

การทำ As-Built Survey คือ จุดปิดท้าย ที่สำคัญของโครงการก่อสร้าง ซึ่งแม้จะไม่ใช่ขั้นตอนที่โดดเด่น แต่กลับเป็นข้อมูลพื้นฐานที่ส่งผลต่อความถูกต้อง ปลอดภัย และประสิทธิภาพในการใช้งานในระยะยาว การใช้กล้องสำรวจที่แม่นยำควบคู่กับกระบวนการเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบจะช่วยให้โครงการของคุณไม่หลงทางจากความจริง และพร้อมสำหรับการต่อยอดในอนาคต