ความสำคัญของการตั้งค่า Grid Factor ในกล้องสำรวจ

 ความสำคัญของการตั้งค่า Grid Factor ในกล้องสำรวจ

     การทำงานด้วยกล้องสำรวจ Total Station ไม่ได้เป็นเพียงการวัดระยะและมุมในภาคสนามเท่านั้น แต่ยังต้องอาศัยการปรับแก้ค่าตามระบบพิกัดบนพื้นผิวโลกจริง ซึ่งหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญคือ Grid Factor

 Grid Factor คืออะไร ?

     Grid Factor คือ ค่าตัวประกอบการปรับแก้ระยะทาง (Correction Factor) ที่ใช้แปลงค่าระยะทางที่วัดได้จากภาคสนาม (ระยะทางบนพื้นผิวโค้งของโลก) ไปเป็นค่าระยะทางบนระบบพิกัดฉาก (Grid Coordinate System) เช่น UTM หรือระบบพิกัดฉากแผนที่ประเทศไทย

 ความสำคัญในการใช้งาน

1. ลดความคลาดเคลื่อนของระยะทาง

• หากไม่ใส่ค่า Grid Factor ระยะทางที่ได้อาจคลาดเคลื่อน โดยเฉพาะในพื้นที่ขนาดใหญ่หรือโครงการที่ต้องการความละเอียดสูง เช่น งานก่อสร้างทางยาว เขื่อน หรืออุโมงค์

2. สอดคล้องกับระบบพิกัดมาตรฐาน

• งานสำรวจส่วนใหญ่ต้องผูกกับระบบพิกัด เช่น UTM หรือโครงข่ายพิกัดประเทศไทย (RTSD Control)
  
• การตั้งค่า Grid Factor ช่วยให้ค่าที่ได้ตรงกับระบบพิกัดของกรมแผนที่หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

3. เพิ่มความน่าเชื่อถือของข้อมูล

• ข้อมูลที่ผ่านการแก้ไขด้วย Grid Factor สามารถนำไปใช้ร่วมกับงาน GIS, งานออกแบบ CAD และงานก่อสร้างได้อย่างถูกต้อง
  
• ลดปัญหาการเหลื่อมพิกัดเมื่อรวมข้อมูลจากหลายทีมสำรวจ
  

 ตัวอย่างผลกระทบหากไม่ตั้งค่า Grid Factor

• วัดระยะทาง 1,000 เมตร ในพื้นที่ลาดเอียงหรือพื้นที่ห่างจากเส้นเมอริเดียนกลาง
  
• หากไม่แก้ไขด้วย Grid Factor   อาจคลาดเคลื่อนหลายเซนติเมตรถึงหลายสิบเซนติเมตร
  
• ในโครงการก่อสร้าง เช่น ถนนหรือสะพาน ค่าคลาดเคลื่อนนี้อาจสะสมและส่งผลต่อการวางตำแหน่งจริง

 ข้อควรคำนึง

• ค่าของ Grid Factor แตกต่างกันไปตาม โซนพิกัดและพื้นที่ทำงาน
  
• ควรคำนวณจากสูตรหรือซอฟต์แวร์สำรวจ (เช่น Trimble, Leica, Topcon) หรือใช้ค่าที่หน่วยงานสำรวจแนะนำ
  
• ในประเทศไทย ค่ามักอยู่ใกล้ 1.00000 ± (0.0001–0.0002) ขึ้นกับพื้นที่

     การตั้งค่า Grid Factor ในกล้องสำรวจมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะช่วยให้ข้อมูลพิกัดที่ได้ ตรงตามระบบมาตรฐาน ลดความผิดพลาด และใช้ร่วมกับงานวิศวกรรมขนาดใหญ่ได้อย่างแม่นยำ หากละเลยการตั้งค่านี้ อาจเกิดความคลาดเคลื่อนสะสมที่มีผลกระทบต่อความถูกต้องของงานสำรวจทั้งหมด