ข้อเสียของการใช้งานกล้องสำรวจผิดประเภท

1. ความคลาดเคลื่อนและความไม่แม่นยำของข้อมูล

นี่คือผลเสียที่ร้ายแรงที่สุดและเป็นหัวใจสำคัญของงานสำรวจ หากข้อมูลเริ่มต้นไม่แม่นยำ จะส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่:

• งานไม่ตรงตามแบบ: เช่น ใช้กล้องระดับ (Auto Level) ซึ่งออกแบบมาเพื่องานวัดระดับเท่านั้น ไปใช้วัดมุม หรือวัดระยะทางในแนวราบที่ต้องการความละเอียดสูง ข้อมูลที่ได้จะไม่แม่นยำ ทำให้การวางผังหรือการกำหนดตำแหน่งของโครงสร้างผิดพลาด
• โครงสร้างไม่ได้คุณภาพ: การกำหนดตำแหน่งที่ผิดพลาดอาจทำให้ฐานราก เสา หรือผนังไม่อยู่ในแนวที่ถูกต้อง ไม่ได้ฉาก หรือไม่ได้ระดับตามมาตรฐาน อาจทำให้โครงสร้างบิดเบี้ยว ไม่แข็งแรง หรือมีปัญหาในระยะยาว
• คำนวณปริมาณงานผิดพลาด: หากพิกัดและระดับที่ได้จากการสำรวจผิดพลาด การคำนวณปริมาณดินขุด-ถม ปริมาณวัสดุ หรือพื้นที่โครงการก็จะคลาดเคลื่อน นำไปสู่การประเมินราคาผิดพลาดและต้นทุนบานปลาย

2. สิ้นเปลืองเวลาและงบประมาณ

• ต้องแก้ไขงาน (Rework): เมื่อพบว่าข้อมูลสำรวจผิดพลาดในภายหลัง จะต้องกลับไปสำรวจใหม่ทั้งหมด ซึ่งใช้เวลาและแรงงานเพิ่มขึ้นมาก หรือร้ายแรงกว่านั้นคือต้องรื้อถอนและก่อสร้างใหม่ในส่วนที่ผิดพลาด ซึ่งมีค่าใช้จ่ายมหาศาล
• เสียโอกาสทางธุรกิจ: การทำงานที่ล่าช้าเนื่องจากการแก้ไขข้อผิดพลาด อาจทำให้บริษัทเสียชื่อเสียง เสียโอกาสในการรับงานใหม่ หรือถูกปรับจากลูกค้า
• ค่าบำรุงรักษาและซ่อมแซมอุปกรณ์: การใช้เครื่องมือในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมหรือไม่ถูกประเภท อาจทำให้อุปกรณ์เสียหาย ชำรุดเร็วขึ้น หรือทำงานไม่เสถียร ทำให้ต้องเสียค่าซ่อมแซมและบำรุงรักษาบ่อยขึ้น

3. ผลกระทบด้านความปลอดภัย

• โครงสร้างวิบัติ: หากการสำรวจเพื่อวางตำแหน่งฐานราก คาน หรือโครงสร้างรับน้ำหนักอื่นๆ มีความผิดพลาด โครงสร้างอาจไม่สามารถรับแรงได้อย่างที่ออกแบบไว้ นำไปสู่การแตกร้าว ทรุดตัว หรือวิบัติได้ ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อชีวิตและทรัพย์สิน
• อุบัติเหตุในพื้นที่ทำงาน: การกำหนดแนวเขตพื้นที่ทำงาน แนวถนนชั่วคราว หรือแนวป้องกันต่างๆ หากคลาดเคลื่อน อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุกับคนงานหรือผู้สัญจรไปมาได้

4. การสูญเสียชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือ

• บริษัทที่ส่งมอบงานที่ไม่แม่นยำหรือไม่เป็นไปตามมาตรฐานบ่อยครั้ง จะสูญเสียความน่าเชื่อถือและความไว้วางใจจากลูกค้าและคู่ค้า ซึ่งส่งผลกระทบในระยะยาวต่อโอกาสในการทำธุรกิจ

5. ความเสียหายต่ออุปกรณ์

• ความเสียหายจากสภาพแวดล้อม: เช่น การนำ Total Station ที่ไม่กันน้ำ ไปใช้งานท่ามกลางฝนตกหนัก อาจทำให้วงจรอิเล็กทรอนิกส์เสียหาย
• ความเสียหายจากการใช้งานผิดวัตถุประสงค์: การใช้กล้องวัดมุมสำหรับงานละเอียดอ่อนในสภาพที่ไม่เหมาะสม หรือใช้เครื่องมือเกินขีดจำกัด อาจทำให้อุปกรณ์เกิดการคลาดเคลื่อนภายในหรือชำรุดได้

• ใช้ Auto Level วัดระยะทางแนวราบระยะไกล: แม้ Auto Level จะมีเส้นใยสตาดิอา (Stadia Hairs) ที่ใช้กะระยะได้ แต่ก็เป็นเพียงการประมาณค่าเท่านั้น หากนำไปใช้วัดระยะที่ต้องการความแม่นยำสูง (เช่น สำหรับการคำนวณปริมาณงาน) จะเกิดความคลาดเคลื่อนสูงมาก ควรใช้ Total Station หรือเทปวัดระยะที่ปรับแก้อย่างถูกต้องแทน
• ใช้ Theodolite เก่าๆ ที่ไม่ได้รับการสอบเทียบ วัดงานที่มีความละเอียดสูง: Theodolite ใช้สำหรับวัดมุมได้แม่นยำ แต่หากเป็นเครื่องที่เก่า ไม่เคยสอบเทียบ หรืออยู่ในสภาพทรุดโทรม ความคลาดเคลื่อนของมุมที่วัดได้ก็อาจสูงเกินกว่าที่งานต้องการ
• ใช้ Total Station ในโหมด Non-prism วัดระยะทางไกลและต้องการความแม่นยำสูงสุด: แม้ Non-prism จะสะดวก แต่ก็มีข้อจำกัดด้านความแม่นยำและระยะทำการ ควรใช้ปริซึมสำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูงสุดในระยะไกล

สรุปคือ การเลือกใช้กล้องสำรวจให้ถูกประเภทและเหมาะสมกับลักษณะงานเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ช่างสำรวจและวิศวกรจึงจำเป็นต้องมีความเข้าใจในคุณสมบัติ ข้อดี ข้อเสีย และขีดจำกัดของอุปกรณ์แต่ละชนิด เพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลที่ได้มีความถูกต้องแม่นยำตามมาตรฐาน และนำไปสู่ความสำเร็จของโครงการโดยไม่มีข้อผิดพลาดร้ายแรงตามมา