เปรียบเทียบการสำรวจด้วย Total Station และ GPS/GNSS

เปรียบเทียบการสำรวจด้วย Total Station และ GPS/GNSS: เลือกใช้งานอย่างไรให้เหมาะสม

การสำรวจพื้นที่และการวัดพิกัดเป็นกระบวนการที่สำคัญในงานวิศวกรรมและการทำแผนที่ ซึ่งเครื่องมือที่ใช้ในกระบวนการเหล่านี้มีความหลากหลาย โดยเครื่องมือที่นิยมใช้อย่างแพร่หลาย ได้แก่ Total Station และ GPS/GNSS ทั้งสองเครื่องมือมีข้อดีและข้อจำกัดที่แตกต่างกัน การเลือกใช้งานเครื่องมือให้เหมาะสมกับลักษณะงานจึงเป็นสิ่งสำคัญ 

1. ความแม่นยำในการวัด

Total Station

Total Station มีความแม่นยำสูงมากในการวัดระยะทางและมุม ความคลาดเคลื่อนเพียง ±1–2 วินาทีในมุมและ ±1–2 มิลลิเมตรในระยะทาง ทำให้เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความละเอียดสูง เช่น งานก่อสร้าง งานวางแนวถนน หรือการวัดระยะทางระหว่างจุดที่มองเห็นชัดเจน

GPS/GNSS

ระบบ GPS/GNSS มีความแม่นยำที่ดี แต่ขึ้นอยู่กับรูปแบบที่ใช้ เช่น RTK GNSS ที่มีความแม่นยำในระดับเซนติเมตร หรือ DGPS ที่มีความแม่นยำในระดับเมตร เหมาะสำหรับงานที่ต้องการพิกัดในระบบพิกัดโลก เช่น WGS84 และการสำรวจพื้นที่ขนาดใหญ่

2. ความเหมาะสมกับพื้นที่สำรวจ

Total Station

เหมาะสำหรับพื้นที่ที่มีการมองเห็นแบบ Line of Sight โดยไม่มีสิ่งกีดขวาง เช่น ทุ่งโล่งหรือพื้นที่ที่มีโครงสร้างที่สามารถมองเห็นเป้าหมายได้ชัดเจน แต่หากพื้นที่สำรวจมีสิ่งกีดขวาง เช่น ต้นไม้หรืออาคาร อาจทำให้การทำงานยากขึ้น

GPS/GNSS

GPS/GNSS ไม่ต้องการ Line of Sight และสามารถใช้งานได้ในพื้นที่เปิดโล่ง เช่น ทุ่งนา หรือภูมิประเทศขนาดใหญ่ แต่การทำงานในพื้นที่ที่มีร่มไม้หนาแน่นหรืออาคารสูง อาจทำให้สัญญาณดาวเทียมถูกรบกวนและลดความแม่นยำ

3. ระยะเวลาในการทำงาน

Total Station

Total Station ใช้เวลามากกว่า เนื่องจากต้องตั้งเครื่อง วัดมุม และวัดระยะทีละจุด อีกทั้งยังต้องการทีมงานอย่างน้อย 2 คน (ผู้ใช้งานเครื่องและผู้ถือเป้าสะท้อน)

GPS/GNSS

ระบบ GPS/GNSS ใช้เวลาน้อยกว่า โดยเฉพาะการใช้ RTK GNSS ที่สามารถกำหนดพิกัดได้ทันที และสามารถใช้งานได้ด้วยคนเพียง 1 คน

4. ต้นทุนและอุปกรณ์ที่ต้องใช้

Total Station

มีต้นทุนต่ำกว่า GPS/GNSS เมื่อเปรียบเทียบในระดับมาตรฐาน โดยต้องใช้อุปกรณ์เพิ่มเติม เช่น ขาตั้งและเป้าสะท้อน

GPS/GNSS

มีต้นทุนที่สูงกว่า โดยเฉพาะในระบบ RTK GNSS ซึ่งต้องการอุปกรณ์เสริม เช่น เสารับสัญญาณ GNSS โมดูลฐาน และระบบเชื่อมต่อข้อมูล

5. การใช้งานหลัก

Total Station

เหมาะสำหรับงานที่เกี่ยวข้องกับการวัดระยะทางและมุมที่แม่นยำในพื้นที่จำกัด เช่น การวางแนวถนน งานก่อสร้าง และการสำรวจโครงสร้างที่ซับซ้อน

GPS/GNSS

เหมาะสำหรับการสำรวจพื้นที่ขนาดใหญ่ การทำแผนที่ภูมิประเทศ การสำรวจป่าไม้ และงานที่ต้องการพิกัดในระบบพิกัดโลก

6. ข้อจำกัดของแต่ละระบบ

Total Station

มีข้อจำกัดในพื้นที่ที่มีสิ่งกีดขวางและไม่สามารถมองเห็นเป้าหมายได้โดยตรง นอกจากนี้ยังมีข้อจำกัดในระยะทางที่เครื่องสามารถวัดได้

GPS/GNSS

ระบบนี้ไม่สามารถใช้งานได้ในพื้นที่ที่ไม่มีสัญญาณดาวเทียม เช่น ใต้ดินหรือในป่าเขาที่มีร่มไม้หนาแน่น

สรุป

การเลือกใช้ Total Station หรือ GPS/GNSS ขึ้นอยู่กับลักษณะงานและสภาพแวดล้อมของพื้นที่สำรวจ

- Total Station เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูงในพื้นที่จำกัดและมีการมองเห็นที่ชัดเจน

- GPS/GNSS เหมาะสำหรับงานสำรวจพื้นที่ขนาดใหญ่และงานที่ต้องการพิกัดในระบบพิกัดโลก

การพิจารณาเครื่องมือที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานและลดข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้